همه چيز درباره سيروز کبدي و درمان آن

سيروز کبدي (Cirrhosis) شرايطي را توصيف مي کند که در آن بافت اسکار و زخم به تدريج جايگزين سلول هاي سالم کبد مي شود.

اين عارضه يک بيماري مترقي است که طي ساليان متمادي به آرامي پيشرفت ميکند. در صورت ادامه اين بيماري، تشکيل بافت اسکار سرانجام مي تواند عملکرد کبد را متوقف کند.

علائم سيروز کبدي

بروز و مشاهده علائم معمولا در مراحل اوليه سيروز چندان شايع نيست. با اين حال، با جمع شدن بافت اسکار، توانايي و عملکرد کبد نيز کم کم رو به کاهش مي گذارد و علايم زير در شخص مبتلا ايجاد مي شود:

مويرگهاي خوني بر روي پوست و در قسمت بالاي شکم قابل رويت مي شوند.

خستگي

بي خوابي

خارش پوست

از دست دادن اشتها

کاهش وزن بدن

حالت تهوع

درد يا حساسيت در بخس فوقاني شکم

ضعف

علائم و نشانه هاي زير ممکن است با پيشرفت سيروز کبدي ظاهر شوند:

افزايش ضربان قلب

تغييرات خلق و خو

خونريزي لثه ها

کاهش توده عضلاني در بازوها

گيجي

سرگيجه

تجمع مايع پاها يا ادم

ريزش مو

کبودي

زردي پوست

سفيدي چشم و زبان

از دست دادن ميل جنسي

مشکلات حافظه

تب هاي مکرر و افزايش خطر عفونت

گرفتگي عضلات

خون دماغ شدن

درد در شانه راست

نفس نفس زدن

مدفوع سياه

ادرار تيره

استفراغ خون

مشکلات در راه رفتن و تحرک

علل

دلايل عمده سيروزکبدي عبارتند از:

سوء مصرف طولاني مدت الکل

عفونت با هپاتيت B و C

بيماري کبد چرب

قرار گرفتن در معرض فات سمي

بيماريهاي ژنتيکي

هموکروماتوز

بيماري ويلسون

انسداد مجاري صفراوي

فيبروز کيستيک

کلانژيت اسکلروزان اوليه يا سخت شدن و جاي زخم مجاري صفراوي

گالاکتوزمي يا عدم توانايي پردازش قندها در شير.

شيستوزوميازيس ، انگلي که معمولاً در برخي از کشورهاي در حال توسعه وجود دارد

آترزي صفراوي يا مجاري صفراوي بد شکل يافته در نوزادان

بيماري ذخيره سازي گليکوژن

تشخيص

از آنجا که در بيماري سيروز کبدي در ابتدا به ندرت علائمي وجود دارد، اغلب در هنگامي که بيمار براي ارزيابي ساير بيماري ها و اختلالات اقدام به انجام آزمايش ميکند، سيروز تشخيص داده ميشود.

هرکسي که علائم زير را دارد بايد سريعاً به پزشک خود مراجعه کند:

تب با لرز

تنگي نفس

استفراغ خوني

مدفوع تيره

خواب آلودگي يا سردرگمي

پزشک بيمار را معاينه مي کند و به دنبال شواهدي مبني بر بزرگ شدن کبد ميگردد. پزشک علاوه بر اين، از بيمار در مورد تاريخچه پزشکي و شيوه زندگي او سوالاتي مي پرسد.

براي تشخيص بهتر ممکن است آزمايش ها و تست هاي زير تشخيص داده شود:

آزمايش خون

آزمايشات تصويربرداري

بيوپسي

آندوسکوپي

درمان

اگر سيروز به اندازه کافي زود تشخيص داده شود، مي توان با درمان علت اصلي آن، آسيب را به حداقل رساند:

اگر علت سيروز سوء مصرف مواد باشد: در صورتي که سيروز ناشي از مصرف طولاني مدت و منظم الکل باشد، بايد از مصرف آن خودداري کرد.

داروها: براي بيمار داروهايي براي کنترل آسيب سلول هاي کبدي ناشي از هپاتيت B يا C تجويز شود.

کنترل فشار وريد پورت: خون مي تواند در رگ پورت که خون کبد را تامين ميکند باعث اعمال فشار شود. معمولاً براي کنترل فشار خون داروهايي تجويز ميشود.

عوارض

سيروز کبدي مي تواند منجر به بروز چندين بيماري ديگر شود که برخي از آنها تهديد کننده زندگي هستند:

آسيت يا ادم: آسيت تجمع مايعات در شکم است و ادم تجمع مايع در پاها است. اين مشکلات را مي توان با يک رژيم غذايي کم نمک و برخي داروها درمان کرد. در موارد شديد نيز، ممکن است مايع به طور مکررا با جراحي تخليه شود.

واريس و افزايش فشار خون وريد باب: اين بيماري ميتواند باعث بزرگ و متورم شدن وريدهاي مري و معده شوند.

انسفالوپاتي کبدي: اين وضعيت به مقادير زياد سموم در خون اشاره دارد که کبد ديگر نميتواند با موفقيت آنها را کند.

کارسينوم هپاتوسلولار: اين بيماري شايعترين نوع سرطان کبد و سومين عامل مرگ و مير ناشي از سرطان در سراسر جهان است.

سندرم کبدي ريوي يا هپاتوپولمونر (HPS): پزشکان HPS را ترکيبي از بيماري کبدي، رگهاي خوني گشاد شده در ريه ها و ناهنجاري در تبادل گازها مي دانند. اين امر با افزايش ميزان مرگ و مير افرادي که منتظر پيوند کبد هستند مرتبط است.

اختلالات انعقادي: سيروز مي تواند در ه شدن خون مشکل ايجاد کند و منجر به خونريزي و ه خون بالقوه کشنده شود.

پيشگيري

براي جلوگيري از بروز بيماري سيروز کبدي ،بهتر است مصرف نوشيدني هاي الکلي را محدود کرده يا قطع کنيد.  افرادي که به اين بيماري مبتلا هستند، واقعا درخطرند  زيرا الکل پيشرفت بيماري را تسريع مي کند.

براي جلوگيري از ابتلا به هپاتيت B و C ، موارد احتياطي زير را در نظر بگيريد:

هنگام برقراري رابطه جنسي از کاندوم استفاده کنيد.

هنگام تزريق دارو سوزن را به اشتراک نگذاريد.

افرادي که در معرض خطر ابتلا به هپاتيت B هستند ، مانند کارمندان مراقبت هاي بهداشتي، کارمندان مراقبت هاي اجتماعي و پرسنل پليس، مي توانند واکسينه شوند.

نکته: از آنجايي که سيروز پس از رسيدن به مرحله معيني قابل برگشت يا ترميم نيست، پيشگيري اغلب بهترين نوع درمان محسوب مي شود.